Turf

Breda werd in 1590 tijdens de Tachtigjarige Oorlog door de Nederlanders terugveroverd op de Spanjaarden middels de beroemde list met het turfschip (paard van Troje). Turfschepen waren een bekend verschijnsel in West-Brabant. Sinds de dertiende eeuw werd turf gewonnen in de driehoek Antwerpen, Geertruidenberg en Willemstad. Bij het turfsteken werd geteld door vier turven naast elkaar te plaatsen en de vijfde erbovenop. Wanneer de turf door een turfschip naar een afzetmarkt was gebracht (zoals Breda of Bergen op Zoom) werd deze gelost en gemeten: geturfd.

Vrijgevochten

Bredase vrijheidsstrijder. Willem van Nassau (1533-1584), die we tegenwoordig onze vader des vaderlands noemen, had zijn rijkdom, macht en prinsentitel geërfd van vijf generaties in Breda residerende voorouders. Deze Bredase Nassaus hadden zich op het slagveld en in het landsbestuur altijd zeer loyale dienaren getoond van de landsheer van de Lage Landen en zich daardoor kunnen opwerken tot de allerhoogste adellijke posities. Willem kwam dus in een gespreid bedje terecht. Na twintig jaar heer van Breda te zijn geweest brak Willem met de lange traditie van trouw van het huis Nassau-Breda aan de landsheer. Willem kon zich niet langer verenigen met het tirannieke bewind van de toenmalige vorst die de belangen van het volk verwaarloosde. Een vrijheidsstrijd brak uit in de vorm van een door Willem geleide volksopstand die tachtig jaar duurde. De voor Nederlanders kenmerkende drang naar vrijheid hebben we eraan overgehouden. Het begon in Breda.

In de hoofdrol

In de Nederlandse onafhankelijkheidsstrijd (Tachtigjarige Oorlog) speelden zes mannen een militaire hoofdrol. Aan de zijde van de officiële regering van de Lage Landen waren dat de Spanjaarden Alva, Farnese en Spinola. Tegenover zich troffen zij drie rebellenleiders voortkomend uit het huis Nassau-Breda: Willem, Maurits en Frederik-Hendrik van Oranje-Nassau. Om en om kregen deze zes leiders het initiatief in handen. De heren van Breda trokken uiteindelijk aan het langste eind.

Familiedag

Ter lering en vermaak! Lee had voor de jaarlijkse familiedag het minicollege Breda Stad des Vaderlands geboekt dat hij eerder dit jaar had gezien tijdens de Cultuurnacht. Vanwege de dreigende regen was de hele familie knus bij elkaar gekropen in het comfortabele tuinhuis en spitste jong en oud aandachtig de oren. Het werd een boeiend en gezellig half uur. Uit naam van Oranje: bedankt voor de gastvrijheid!

Vamos a Breda

Ontmoeting tussen twee oude vijanden! In de 16e eeuw kwam de bevolking van de Lage Landen onder leiding van heer van Breda Willem van Oranje in opstand tegen de regerend landsheer Filips II die tevens koning van Spanje was. Door deze opstand raakte Filips II het grondgebied van het huidige Nederland kwijt aan de rebellerende burgers die later internationale erkenning kregen voor hun vrijstaat: Nederland. Vandaag ontmoetten hun nazaten Willem-Alexander en Felipe elkaar om gezamenlijk de tentoonstelling ‘Rembrandt-Velázquez. Nederlandse en Spaanse Meesters’ in het Rijksmuseum te openen. De echte kunstliefhebber reist door naar de thuisstad van de vader des vaderlands om daar in het museumcafé van Stedelijk Museum Breda dat andere beroemde schilderij van Velázquez te bekijken: De Overgave van Breda, ook wel Las Lanzas genoemd. Bienvenido a Breda.

Broers & Zussen

Vijf vrolijke broers en zussen, de koude kant en Willem. Als onderdeel van een gezellige familiedag in Breda had Linda het minicollege ‘Breda Stad des Vaderlands’ geboekt. In het mooie bovenzaaltje van Ellis Gourmet Burger genoten allen van het boeiende verhaal over Breda en van een lekker Señor de Breda witbiertje. Ook interesse in het minicollege? Check: www.staddesvaderlands.nl/minicollege

Knodsenburg

Kielegat de baas in Knotsenburg. Sinds katholieke Nijmegenaren in 1566 een aantal protestantse stadsgenoten met knuppels de stad hadden uitgeslagen, worden Nijmegenaren spottenderwijs ‘knotsendragers’ genoemd. Voorvechters van (godsdienst-)vrijheid, die in heer van Breda Willem van Oranje hun leider hadden gevonden, bouwden in 1585 aan de overzijde van de Waal een fort genaamd ‘Knodsenburg’ van waaruit zij aanvallen organiseerden op het katholieke Nijmegen (1-0). Nijmegen slaagde middels een tegenaanval om fort Knodsenburg in te nemen (1-1). Maar in 1591 veroverden protestantse troepen onder leiding van Maurits van Oranje, die vader Willem was opgevolgd als heer van Breda en leider van de vrijheidsstrijders, fort Knodsenburg weer terug (2-1). Daarna bevrijdde Maurits de stad Nijmegen en voerde deze terug (‘reductie’) in de door de vrijheidsstrijders uitgeroepen Republiek der Nederlanden. De geschiedenis voorspelt voor NAC Breda een gunstige uitslag tegen NEC Nijmegen: 2-1.

Rotary

Willem bij de Rotary. Afgelopen zomer bezocht Maud in de stad het minicollege ‘Breda stad des vaderlands’. Enthousiast geworden besloot zij enige tijd later om haar mede-leden van Rotary Mark en Aa te trakteren op dit bijzondere verhaal. Aldus geschiedde en zo stond Willem van Oranje enkele weken later een voordracht te houden tijdens een wekelijkse Rotary bijeenkomst in café-restaurant Oncle Jean. Na afloop werd de vader des vaderlands volgens bourgondische traditie uitgenodigd om mee te dineren. Merci beaucoup! Wil jij het belangrijke verhaal over Breda ook boeken voor een familiedag, personeelsuitje of ander evenementje? Check: www.staddesvaderlands.nl/minicollege