Bourgondisch Breda

Breda kan met recht de enige echte Bourgondische stad van Nederland genoemd worden. Want thuisbasis van Engelbert II van Nassau (1451-1504) derde generatie uit de Bredase tak van het huis Nassau. Engelbert is de eerste en enige edelman van tegenwoordige Nederlandse bodem die op het hoogste niveau deel heeft uitgemaakt van de heerschappij van de Bourgondische vorsten over de Nederlanden. Engelbert werd op zijn 22e door Bourgondisch landsheer van de Nederlanden Karel de Stoute ingehuldigd als lid van de prestigieuze Bourgondische ridderorde van het ‘gulden vlies’. Engelbert nam in 1477 deel aan de beroemde veldslag van het Bourgondische leger bij Nancy die dodelijk afliep voor Karel de Stoute en die het einde betekende van de Bourgondische heerschappij over de Nederlanden. Engelbert hielp Karels jonge erfdochter Maria van Bourgondië bij het behouden van de eenheid van de Bourgondische Nederlanden door te bemiddelen bij haar huwelijk met Maximiliaan van Habsburg. Toen hun beider zoon en opvolgend landsheer Filips de Schone in 1501 naar Spanje vertrok om zich voor te bereiden op ontvangst van de Spaanse kroon werd Engelbert van Nassau uit Breda voor een periode van twee jaar aangesteld als plaatsvervangend landsheer over de Bourgondische Nederlanden. Niet voor niets werd Engelberts bijnaam ‘De Roemrijke’ en zijn schitterende praalgraf in de Grote Kerk van Breda staat symbool voor zijn schitterende status. Kom net als Engelbert genieten in the and only Bourgondisch Breda!

Feestje?

Wil jij een Bredase touch geven aan jouw zakelijke of privé evenement(je)? Boek dan de Bredase Willem van Oranje met zijn stand-up history voordracht ‘Breda Stad des Vaderlands’. Luchtig, boeiend en interactief vermaak waarna alle toehoorders één ding zeker weten: Breda is de belangrijkste stad van Nederland! De voorstelling is beschikbaar in een 15 en 40 minuten durende versie. Op de foto’s: een optreden tijdens een feestelijk diner van een brancheorganisatie met 125 gasten. Meer info: www.staddesvaderlands.nl

Toren of Toorn

Als je over de Parade in Den Bosch loopt zie je midden op het dak van de Sint-Jan een kleine koepelvormige toren. Dit is een overblijfsel van de hoogste spitse toren die tot 1584 de kathedraal sierde. Op 25 juli 1584 in de avond stortte die toren in nadat brand was ontstaan als gevolg van een blikseminslag. Op dezelfde dag in de middag was in de Sint-Jan het ‘Te Deum Laudamus’ gezongen om God te danken voor de moord op Willem van Oranje twee weken eerder. Willem van Oranje, edelman uit Breda, leidde een volksopstand vóór geloofs- en gewetensvrijheid en tegen de verplichting tot belijdenis van het katholieke geloof afgekondigd door landsheer Filips II. Was de blikseminslag een teken dat Onze Lieve Heer aan de kant van Oranje stond? Straft God onmiddellijk? Dat is niet te bewijzen. Maar… wil je problemen vermijden? Draag dan de belangrijkste inwoner van Breda voor de zekerheid een warm hart toe!

Wilsbeschikking

Na de moord op Willem van Oranje, leider van de Nederlandse onafhankelijkheidsoorlog, op 10 juli 1584 in het prinsenhof in Delft had de Grote Kerk van Breda zijn laatste rustplaats moeten worden. Dat had Willem in zijn testament laten vastleggen. Maar het was niet mogelijk om zijn lichaam bij te zetten in het familiegraf van de Nassaus in Breda. De stad was namelijk drie jaar eerder tijdens de Furie van Houtepen in handen gevallen van vijandige Spaanse soldaten. Noodgedwongen werd Willem van Oranje begraven in Delft. Zo verloor Breda zijn belangrijkste inwoner aller tijden. Maar voor Breda blijft Willem van Oranje voor altijd ‘onze’ Willem.

Onafhankelijkheid

4th of July 2025: vandaag viert de USA 250 jaar onafhankelijkheid. In 1775 verwierpen de Amerikanen hun onderworpenheid aan de koning van Engeland. Hun Declaration  of Independence was geïnspireerd door het Nederlandse Plakkaat van Verlatinghe uit 1581 waarin Nederlandse gewesten de overheersing door de koning van Spanje verwierpen. Leider van de Nederlandse onafhankelijkheidsstrijd was Willem van Oranje. Willems machtsbasis was het Land van Breda en zijn residentie het Kasteel van Breda. Vanuit Breda een Happy Independence Day gewenst!

Keerpunt

Breda een belangrijk keerpunt in de Nederlandse onafhankelijkheidsoorlog. In 1590 werd Breda heroverd op de Spaanse overheerser door middel van een list met een turfschip. Dat was niet alleen een spectaculaire inname vanwege de gelijkenis met het paard van Troje. Maar de verovering van Breda gaf de Nederlandse vrijheidsstrijders ook hernieuwd vertrouwen in hun al bijna 25 jaar durende strijd. De laatste jaren daarvan hadden in het teken gestaan van tegenslagen. De verenigde provincies waren uiteengevallen in een zuidelijke coalitie die de zijde van Spanje koos (Unie van Atrecht) en een noordelijke coalitie die volhardde in de opstand tegen de Spaanse koning (Unie van Utrecht). Nadat de Bredase leider van de vrijheidsstrijd, Willem van Oranje-Nassau, vogelvrij was verklaard en vermoord en Breda en metropool Antwerpen door de Spanjaarden waren ingenomen was de moraal van de opstandelingen tot het nulpunt gedaald. Dat veranderde door het turfschip van Breda en dat hernieuwde zelfvertrouwen zou resulteren in nog meer overwinningen. Daarmee speelde Breda wéér een hoofdrol bij de stichting van de staat Nederland.

A+B

Breda en Antwerpen: Brothers in Arms! In Nederland leeft het beeld dat de Opstand in de Nederlanden in de 16e eeuw een Hollandse aangelegenheid was. Maar de leider van de opstandelingen was de Bredase (Brabantse) edelman Willem van Oranje-Nassau. En de grootste verzetshaard tegen het bewind van landsheer Filips II, tevens koning van Spanje, was lange tijd de stad Antwerpen. In 1585 echter dwongen Spaanse legers Antwerpen tot capitulatie: de ‘Val van Antwerpen’. Dat luidde de definitieve splitsing in van de Nederlanden in twee nieuwe staten: België en Nederland. Als je vandaag de dag door Antwerpen loopt kom je overal verwijzingen naar deze burgeroorlog en de hoofdrolspelers tegen. Dus Hollanders kijk verder dan je neus lang is, bezoek Antwerpen en Breda, en je zult zien: Antwerpen en Breda waren bepalend in de Tachtigjarige Oorlog!

Heer van Breda

Een nieuwe heer van Breda ingehuldigd op 29 maart 1551: Willem van Oranje-Nassau. Zo ongeveer moet dat eruit hebben gezien destijds in het Bredase stadhuis. Als achttienjarige werd Willem ingehuldigd als heerser over het Brabantse stadje waar vijf generaties van zijn voorvaderen reeds hadden geresideerd en grote roem verworven als belangrijke steunpilaren van het landsbestuur. Ook voor Willem werd Breda thuisstad en het omvangrijke grootgrondbezit Land van Breda machtsbasis. Zestien jaar later, in 1567, nam Willem in zijn residentie het kasteel van Breda de moeilijke beslissing om een volksopstand te gaan leiden tegen het landsbestuur. Die opstand zou resulteren in de stichting van de nieuwe vrijstaat Nederland en maakte van Willem de ‘vader des vaderlands’. Het begon hier in Breda…