De Koning van Hispanje

‘De koning van Hispanje heb ik altijd geëerd’. Dit is hem dan, Filips II (1537-1598), Koning van Spanje en tevens Heer der Nederlanden. Zijn strenge beleid op het gebied van bestuur, belastingen en geloof leiden ertoe dat de bevolking in de Nederlanden tegen hem in opstand kwam. In deze Nederlandse opstand speelde Willem van Oranje, Prins van Oranje en Heer van Breda, een leidende rol. Hij had de vorst altijd trouw gediend maar kon dit niet langer over zijn hart verkrijgen.

Randstad vs Periferie

De republiek Nederland, de voorloper van ons huidige koninkrijk, is ontstaan uit een volksopstand tegen de Spaanse landsheer (Tachtigjarige Oorlog). De eerste successen aan Nederlandse zijde werden geboekt in Holland, Zeeland en Utrecht. In die gewesten was de strijd hevig maar van korte duur. Terwijl in de republiek in de wording de Gouden Eeuw op gang begon te komen, duurden de gevechten tegen de Spaanse troepen nog tientallen jaren voort in de periferie waaronder in Breda en in Almelo. Op deze manier begon het onderscheid tussen ‘Randstad’ en de rest van Nederland zich af te tekenen. NAC Breda – Heracles Almelo: een duel tussen volhardende strijders buiten de spotlights.

Andreaskruizen

Het Andreaskruis dankt zijn naam aan de apostel Andreas die aan een dergelijk kruis zou zijn gekruisigd. In de Germaanse symboliek stond het Andreaskruis voor een goddelijke kracht. Het teken werd door mensen gebruikt als bescherming tegen onheil. Vandaag de dag zien we de Andreaskruizen terug in gevaarsymbolen voor irriterende stoffen en in diverse verkeersborden zoals in ‘pas op, spoorwegovergang’ en in het matrixbord met een rood kruis boven de autoweg. En op vlaggen en wapens.

Nassausteden

Breda – Willem van Oranje – Vader des Vaderlands. Leeuwarden – Willem Lodewijk van Nassau – Us Heit (Fries voor: Onze Vader). Nadat de achterkleinzoon van Willem van Oranje (Willem III; standbeeld op Kasteelplein te Breda) kinderloos was gestorven, zette de Friese tak der Nassaus het Huis Oranje-Nassau voort. De huidige koning Willem-Alexander is een nazaat uit de Friese tak.

Moedig Breda

“Breda een moedige stad”. In het tafereel afgebeeld op het beroemde schilderij De Overgave van Breda zegt generaal Spinola van het Spaanse leger tegen gouverneur van Breda Justinus van Nassau, nadat Breda zich in 1625 na een beleg van 10 (!) maanden heeft overgegeven aan de Spanjaarden: ‘De moed van de overwonnene maakt de overwinnaar beroemd’.

Oosterhout

Het gemeentewapen van Oosterhout met drie wassenaars (halve manen) is afgeleid van het wapen van het Zuid-Hollandse Wassenaar, de derde rijkste gemeente van Nederland. In de 14e eeuw vestigde een zeer rijke telg uit het geslacht Van Wassenaer zich in Oosterhout. Hij legde de basis voor de rijkdom van zijn latere Bredase nichtje Johanna van Polanen. Die werd daardoor een interessante huwelijkskandidaat voor de Duitser Engelbrecht van Nassau hetgeen leidde tot de komst van ons latere koningshuis Nassau naar Nederland.