Duits

Alle Bredase Nassaus op één na hadden een Germaanse (Duitse) voornaam. Zij waren direct of indirect nog sterk verbonden met hun heimat Nassau-Dillenburg in Duitsland. Vanuit hun nieuwe thuisstad Breda werden zij steeds meer onderdeel van het Bourgondische leven aan het hof van de landsheer van de Lage Landen alwaar Frans de voertaal was. Vierde generatie Bredase Nassau Heinrich (Hendrik III) was inmiddels zo verknocht aan dit leven dat hij zijn zoon een naam van Romaanse (Franse) origine gaf: René. Laatstgenoemde liet zijn Bredase erfenis na aan een Duits familielid met weer een dito naam: Wilhelm. Aan het hof al snel ‘Guillaume’ en voor de Bredanaren ‘onze Willempie’.

Stiefmoeder Den Bosch

Breda is een stiefdochter van de hoofdstad van Noord-Brabant Den Bosch. Wat hen bindt is het oude hertogdom Brabant dat door de Tachtigjarige Oorlog uiteenviel in een Nederlands en Belgisch deel. Maar de echte moeder van Breda is Antwerpen. Stiefmoeder Den Bosch zet zichzelf op de voorgrond en lijkt weinig aandacht te hebben voor haar mooie West-Brabantse stiefdochter. Maar naarmate het Bredase meisje wijzer wordt zouden de rollen zomaar eens kunnen veranderen. Nassaustad Breda is namelijk van oudsher de belangrijkste stad van het huidige Noord-Brabant.

Voorgerecht

Bredaas diner in stijl. Recent besloot Gaby om het verhaal van Breda te serveren als “voorgerecht” van een gezellige avond tafelen met de buren. De sfeer was bourgondisch, precies zoals Willem van Oranje het gevoeld moet hebben in zijn Bredase jaren in de 16e eeuw. Nadat Willem ieders kennis over de hoofdrol van Breda bij het ontstaan van de staat Nederland had opgefrist werden de wijnglazen opnieuw bijgevuld. Bon appetit!

Einde én Begin

Van trouw Breda naar opstandig Breda. De eerste vijf generaties Bredase Nassaus hadden zich altijd loyale steunpilaren getoond van de vorsten van de Lage Landen. Aan die houding kwam een einde met de zesde generatie: Willem van Oranje-Nassau. In 1555 was hij letterlijk nog de steunpilaar van landsheer Karel V tijdens diens aftreden en tevens inhuldiging van zijn opvolger, zoon Filips II. Vier jaar later, in 1559, uitte de nieuwe landsheer openlijk zijn twijfel over de trouw van de heer van Breda. De stroeve relatie van Filips II met de Lage Landen zou leiden tot een volksopstand tegen diens gezag welke werd aangevoerd door onze Willem. Breda ging een nieuwe rol spelen en dat bleef een hoofdrol.

Machtig Breda

Breda op het toppunt van haar macht: heer van Breda Willem van Oranje-Nassau ondersteunt in 1555 te Brussel met zijn schouder de oude Karel V, de machtigste vorst in Europa, tijdens diens troonsafstand en tevens inhuldiging van zijn zoon Filips II tot heerser over de Lage Landen. De eer die Willem hier te beurt viel was de oogst van vijf generaties onvoorwaardelijke loyaliteit van de Bredase Nassaus jegens de heersers over de Lage Landen. Daar is Willem zich ongetwijfeld altijd van bewust geweest. Hij had zijn machtspositie te danken aan zijn voorouders uit… Breda.

Grensstad

Breda een grensstad reeds ten tijde van de Lage Landen 500 jaar geleden. De grens tussen het oude hertogdom Brabant en het graafschap Holland liep iets ten noorden van Breda. In ’s Gravenmoer staat naast de beek De Donge een markering van deze historische grens. Dit is het gebied waar zandgronden overgaan in kleigrond (0 NAP). In de 14e eeuw een schimmige, drassige streek waar de Hollander Willem van Duvenvoorde neerstreek. Hij groeide uit tot regionale grootgrondbezitter wiens vermogen door vererving zou gaan dienen als machtsbasis voor de Bredase Polanens en later de Bredase Nassaus.

Diplomatie

Willem van Oranje in diplomatieke kringen. Niet bij landsheer Karel V in Brussel maar op een congres van PvdA Gewest Brabant in Podium Bloos in Breda. Deze politici hadden de heer van Breda verzocht om de vergaderdag op een originele manier af te sluiten. En zo geschiedde. Wil jij het minicollege ‘Breda Stad des Vaderlands’ van 30 minuten ook boeken voor een evenementje? Info: www.staddesvaderlands.nl/minicollege