De eerste heer van Breda, we spreken over de 12e eeuw, was tevens heer van Schoten, een gemeente onder de rook van Antwerpen. Beide gemeenten voeren tot op de dag van vandaag hetzelfde wapen namelijk de drie Andrieskruizen. In Schoten staat het kasteel van Schoten dat gelijkenis vertoont met kasteel Bouvigne in Breda. Het moge duidelijk zijn: Breda heeft historisch gezien een sterke oriëntatie op ‘Antwerpen’. Breda is een ‘Belgische’ stad.
Geschiedenisles in het Ginneken: de voorgangers van de Nassaus als heer van Breda. In de Bredase wijk Ginneken tref je aan de namen van de families die heersten over Breda vanaf 1100 tot het jaar 1404 toen de Nassaus het Bredase stokje over namen. De heer van Breda werd achtereenvolgens geleverd door de volgende families: Van Schoten, van Gaveren, Van Liedekerke, Van Rasseghem, Taxandrai (de Latijnse aanduiding voor Brabant waarmee verwezen wordt naar hertog Jan III die Breda kocht maar even later weer verkocht) en Van Duivenvoorde. Een naam ontbreekt, namelijk de hekkensluiter: Van Polanen. Een vrouwelijke nazaat van de Polanens, Johanna, zou trouwen met de Duitse graaf Engelbert van Nassau waardoor de Nassaus voor het eerst voet aan de grond zetten in de Nederlanden. En deze Bredase tak van het huis Nassau zou voortbrengen: Willem van Oranje-Nassau, heer van Breda en bekend geworden als vader des vaderlands. Loop eens een blokje om; de geschiedenis ligt op straat.
Niet Delft maar Breda! Op 10 juli, de sterfdag van Willem van Oranje (1533-1584), staan we even stil bij zijn laatste rustplaats. In zijn testament was Willem duidelijk: begraaf mij als het kan in de Onze Lieve Vrouwe kathedraal in Breda, tegenwoordig de Grote Kerk. Daar bevindt zich namelijk het familiegraf van de roemrijke Bredase tak van het huis Nassau waartoe Willem behoorde. In de grafkelder onder het praalgraaf van Willem grootvader Engelbert waren naast een aantal voorvaderen reeds bijgezet Willems eerste vrouw Anna van Egmont, zijn eerstgeboren dochter Maria en zijn erflater, neef en prins van Oranje René van Nassau. Helaas, in het jaar van Willems overlijden was de Tachtigjarige Oorlog in volle gang en Breda onbereikbaar vanwege een bezetting door de Spaanse overheerser. En dus werd Willem noodgedwongen ergens anders begraven. Het werd Delft. Zo verloor Breda zijn belangrijkste inwoner aller tijden…
Kentering in de strijd. De verovering van Breda middels de List met het Turfschip in 1590 was voor de Nederlandse onafhankelijkheidsstrijders om meerdere redenen een belangrijk keerpunt in hun strijd. Hun moraal bevond zich op een dieptepunt nadat hun leider Willem van Oranje zes jaar eerder (1584) was vermoord en met de val van Antwerpen (1585) de scheiding van de noordelijke en zuidelijke Nederlanden definitief leek geworden. En toen konden de rebellen ineens een succes vieren! Breda, de thuisstad van hun gestorven leider van het eerste uur, die inmiddels was opgevolgd door zijn zoon Maurits van Oranje, werd terugveroverd. En hoe! In één dag met behulp van een eenvoudige boot en zonder slachtoffers aan de zijde van de initiatiefnemers. Dat gaf zoveel positieve energie dat Maurits in de daaropvolgende jaren ook het hele oostelijke gedeelte van het huidige Nederland (Gelderland, Overijssel, Drenthe, Groningen en Friesland) wist te veroveren op de vijand. Het begon bij, waar anders, Breda.
Zwaartepunt verschuiving van Brabant naar Holland. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1584) vonden kort na elkaar twee gebeurtenissen plaats die het zwaartepunt van de Lage Landen definitief deden verschuiven van het hertogdom Brabant naar het graafschap Holland. In 1584 kon de vermoordde Willem van Oranje niet worden bijgezet in het familiegraf van de Nassaus in het Brabantse Breda vanwege een vijandige bezetting van die stad. Noodgedwongen werd de vader des vaderlands begraven in het gewest Holland: Delft. Een jaar later in 1585 vond de ‘Val van Antwerpen’ plaats: een vijandige bezetting van de belangrijkste handelsstad van de Lage Landen die leidde tot een vlucht van welgestelde Antwerpenaren naar Amsterdam en andere steden in het gewest Holland en daarmee tot het verval van de Scheldestad. Uiteindelijk leidde de oorlog zelfs tot een scheuring van het voorheen machtige hertogdom Brabant in een Nederlands en Belgisch deel. Holland plukte de vruchten en ging de Gouden Eeuw tegemoet… Brabant likte zijn wonden.
Oranje speelt op vrijdag 21 juni zijn tweede EK poulewedstrijd in de Red Bull Arena in de stad Leipzig. In die stad vond in 1561 de tweede huwelijksvoltrekking voor Willem van Oranje plaats en wel met Anna van Saksen. Dat huwelijk kon beter een ‘wedstrijd’ genoemd worden want het werd geen succes. Na tien jaar dwong Willem haar om in te stemmen met een scheiding en liet hij haar krankzinnig verklaren. Tijdens het huwelijk werden desondanks zes kinderen geboren waaronder zoon Maurits die in 1590 tijdens de Tachtigjarige Oorlog middels een list met een turfschip de stad Breda wist te veroveren. De voortekenen wijzen dus op een tweede overwinning voor Oranje, dit keer op de grasmat, in een krankzinnig en listig duel!
Wout uit Borne, Overijssel, tegen Polen. Willem uit Breda, Brabant, tegen Spanje. Allebei Oranje. Allebei redders des vaderlands.
Ga deze zomer op vakantie met de Breda autosticker! En gebruik het als aanleiding om op de camping of langs de snelweg iedereen te vertellen dat Breda de belangrijkste stad van Nederland is. Voor 5 euro inclusief verzendkosten is ie van jou en steel jij de show op vakantie! Wil jij de sticker ook hebben? Stuur een berichtje met het gewenste aantal stickers en je naam, adres en mobiele nummer naar info@staddesvaderlands.nl
Excelsior uit Rotterdam Kralingen tegenover NAC uit Breda. Op zondag 2 juni in het Van Donge & De Roo stadion in Kralingen maar reeds sinds de 16e eeuw in de Grote Kerk van Breda. Bij het binnenkomen van de kerk vind je aan de overzijde schuin links het grafmonument van het echtpaar Dirk van Assendelft en Adriana van Nassau. Zij ontmoeten elkaar rond 1530 aan het hof van de Nassaus in Breda. De Hollander Dirk werd in 1542 benoemd tot schout van Breda. Adriana was een dochter van een bastaardzoon van Jan IV van Nassau, heer van Breda. In de huwelijkse voorwaarden van het stel was vastgelegd dat Adriana een huis in de Nieuwstraat zou inbrengen dat sindsdien het huis van Assendelft wordt genoemd en tegenwoordig onderdeel is van Hotel Nassau Breda. De Hollander Dirk stond in het testament van zijn broer vermeld als erfgenaam van de heerlijkheid Kralingen. ‘Helaas’ stierf Dirk eerder dan zijn broer en kwam Kralingen dus niet in Bredase handen. Voorspelling voor de play off finale voetbalwedstrijd van komende zondag: dit keer krijgt Breda Kralingen wél te pakken….. dus 0-1. En promotie naar de Eredivisie!
Rebel from Breda. Rat Verlegh Stadion 28 mei 20:00 uur.
