Waarom zijn Bredanaren trots op het Beleg van Breda (1624-1625) tijdens de Tachtigjarige Oorlog door de Spanjaarden onder leiding van generaal Spinola, terwijl dit resulteerde in de overgave van Breda en dus een nederlaag voor de Nederlandse opstandelingen? Omdat het een zeer bijzondere want immens omvangrijke militaire operatie was door een van Europa’s belangrijkste generaals die Breda achteraf lof toezwaaide vanwege de moed die de stad had getoond tijdens de tien maanden durende belegering. Zo speciaal was het Beleg van Breda dat de Nassaus Spinola (hun vijand!) opnamen in een reeks ereportretten van hoofdrolspelers uit de Tachtigjarige Oorlog. Heden te bewonderen in het Rijks Museum in Amsterdam. Ere wie ere toekomt, aan Spinola en aan Breda. Bravo!
Victorie
Breda draait de rollen om. Troepen van Willem van Oranje, heer van Breda en leider van de Opstand in de Lage Landen, hielpen in 1573 Alkmaar toen die stad als eerste een belegering door Spaanse regeringstroepen wist te doorstaan. Een standbeeld van de godin Victoria herinnert in Alkmaar aan deze belangrijke overwinning tijdens de Nederlandse onafhankelijkheidsstrijd (‘Bij Alkmaar begint de victorie’). Op vrijdag 17 januari 2020 in het Rat Verlegh stadion in Breda is de situatie echter geheel omgekeerd en zijn het de troepen van Bredase Willem die bressen gaan schieten in de verdedigingslinie van Jong AZ Alkmaar om een victorie voor NAC Breda binnen te slepen!
Hoeken in Breda
In Breda de Hoeken, in Delft de Kabeljauwen. Dankzij het huwelijk in 1403 tussen de schatrijke Johanna van Polanen, vrouwe van Breda, en de arme Duitse graaf Engelbrecht van Nassau zette het huis Nassau voet aan de grond in de Lage Landen in Breda. Het geslacht Polanen was op dat moment reeds 75 jaar heerser over Breda. Oorspronkelijk kwam het geslacht Polanen uit het graafschap Holland. Daar werd het voor de Polanens gevaarlijk door het uitbreken van de Hoekse en Kabeljauwse twisten in 1349. De Polanens behoorden tot de aanvoerders van het Hoekse kamp dat de zittende gravin van Holland steunde in een opvolgingskwestie met haar zoon. Aanhangers van zoonlief sloten een verbond in Delft en werden Kabeljauwen genoemd. Jan II van Polanen, de grootvader van Johanna, besloot om het onrustige Holland te verlaten en vestigde zich definitief in het hertogdom Brabant in Breda. En legde daarmee onbewust de basis voor Breda als Nassaustad.
Personeelsuitje
Een personeelsuitje in Breda aftrappen met het belangrijke verhaal van de stad verteld door Willem van Oranje. Dat deed recent de serviceafdeling van een woningcorporatie uit Brabant. Na het minicollege onder het genot van koffie en gebak in het mooie bovenzaaltje van Ellis Gourmet Burger stond voor deze groep collega’s nog een GPS wandeltocht door het centrum en een afsluitend etentje op het programma. Een leuke manier om in een halve dag Breda beter te leren kennen. Wil jij in 2020 ook het boeiende verhaal van Breda boeken voor een personeelsuitje, verjaardagsfeest of familiedag? Voor info check: www.staddesvaderlands.nl/minicollege
In vuur en vlam
Helmond Sport tegen NAC Breda op vrijdag 10 januari wordt een wedstrijd in vuur en vlam, als de geschiedenis zich herhaalt. Adolf van Cortenbach, heer van Helmond, koos in de Tachtigjarige Oorlog de zijde van de Spaanse koning. Daarop deden in 1587 Staatse troepen van Willem van Oranje, heer van Breda, een aanval op Helmond en staken de stad in brand waarbij bijna alle huizen verwoest werden. Vandaag de dag vind je in Helmond een jaren ’30-wijk genaamd de Oranjebuurt. Enkele straten zijn vernoemd naar de belegeraars van destijds uit het huis Oranje-Nassau. Ofwel Breda heeft gezegevierd en haar naam gevestigd in Helmond. Voorspelling: NAC Breda wint vrijdag in Helmond met 0-1 en de naam van het nieuwe stadion van Helmond Sport, waarvan de bouw binnenkort van start gaat, krijgt een verwijzing naar Oranjestad Breda.
Cultuurnacht winactie
Win gratis deelname aan het minicollege ‘Breda Stad des Vaderlands’ voor 2 personen tijdens de Cultuurnacht 2020! Willem van Oranje in eigen persoon gaat het belangrijke verhaal van Breda vertellen in de vorm van een luchtig en boeiend minicollege van ruim een half uur. Op zaterdag 25 januari om 18:00 in een mooie zaal in – hoe kan het anders – het luxueuze Hotel Nassau Breda. Het betreft de warming up voor de officiële start van het avondprogramma. Exclusief voor de huidige volgers van de social media van Stad des Vaderlands zijn 15 dubbel-tickets te winnen. Ben jij een volger en wil je erbij zijn samen met een vriend(in)? Het enige dat je hoeft te doen is dit bericht liken. Winnaars ontvangen een bevestiging op 11 januari.
And the winner is…
Breda de belangrijkste historiestad van het Zuiden. Het Kasteel van Breda en de Grote Kerk vertellen het verhaal van de eerste Nederlandse Nassaus die aan wieg stonden van het ontstaan van de onafhankelijke staat Nederland. Op twee: Bergen op Zoom. Het Markiezenhof vertelt het verhaal van het geslacht Glymes dat behoorde tot de top van de Bourgondische adel in de Lage Landen. En op drie: Den Bosch. De stadsmuren en de citadel vertellen het verhaal van de inname van de stad door Frederik Hendrik van Nassau tijdens de Nederlandse onafhankelijkheidsstrijd. Maak ruimte in je agenda en ga deze steden in 2020 bekijken!
Lutherse kerk
Willem van Oranje, heer van Breda, leidde een volksopstand in de Lage Landen waaruit de staat Nederland is voortgekomen. Een van de redenen voor de volksopstand was de vervolging door het landsbestuur van personen die kritisch waren tegenover de katholieke kerk. Deze ‘ketters’ waren geïnspireerd door de Duitser Maarten Luther, een voormalig monnik die aantoonde dat veel dingen waar de Katholieke kerk het over heeft, niet in de Bijbel staan, bijvoorbeeld verering van heiligen, vagevuur, en de handel in aflaten. In het centrum van Breda vind je, goed verscholen in de Veemarktstraat, een Lutherse kerk. Alwaar je aantreft een origineel exemplaar van de eerste druk van de Statenbijbel, de eerste vertaling van de Bijbel in het Nederlands. En tevens een overzicht van de dominees van deze Lutherse kerk waarin het verloop van de Opstand goed te zien is. Zo werd de eerste dominee in 1625 ‘verjaagd’ na de inname van de stad door de katholieke regeringstroepen onder leiding van Spinola en kwam de tweede dominee in 1638 nadat de stad weer terugveroverd was door het protestantse leger van Frederik Hendrik van Oranje-Nassau. Een bijzondere locatie die het verhaal van de stad onderstreept: Nederland begint in Breda.
Leiderschap
Willem van Oranje-Nassau stond op de schouders van vijf generaties voorouders die vanuit Breda het huis Nassau hadden opgewerkt tot de belangrijkste steunpilaar van de vorsten van de Lage Landen. En Bredase Willem deed daar een onwaarschijnlijk schepje bovenop: hij brak met deze generaties lange loyaliteit en ging de confrontatie aan met de heerschappij. Hij leidde een volksopstand die uitmondde in de stichting van een nieuwe onafhankelijke staat: Nederland. Zijn stad Breda heeft in de onafhankelijkheidsstrijd meer dan welke andere Nederlandse stad in de frontlinie gelegen en geleden. De hieruit voortvloeiende tijdelijke onbereikbaarheid van het Bredase familiegraf maakte van Willem uiteindelijk de verloren zoon van Breda. De geest van deze leider waart echter rond boven de praalgraven van zijn roemrijke voorouders in de Grote Kerk van de enige echte stad des vaderlands.
Polanen
Polanen: van Monster naar Breda. Door het huwelijk in 1403 tussen vrouwe van Breda Johanna van Polanen en Engelbrecht van Nassau zette het Duitse geslacht Nassau voor het eerst voet aan de grond in de Lage Landen. Johanna’s overgrootvader, Jan van Polanen, had zich drie generaties eerder gevestigd in Breda en hield de stad in leen van de hertog van Brabant. Polanen is een zijtak van het Hollandse geslacht Van Wassenaar. Het stamslot van Polanen bevond zich in het Zuid Hollandse plaatsje Monster. Een ruïne van het kasteel Polanen kun je vandaag de dag zien liggen in de voortuin van Madeweg 25-A in Monster. Als je in de buurt bent, ga dan een kijkje nemen bij deze voorloper van het Kasteel van Breda!