Aan tafel!

De beroemde Bredase edelman Willem van Oranje-Nassau (1533-1584) was een grand seigneur die naar de beste feestjes ging, bourgondisch at en dronk, en behoorde tot de crème de la crème van de Nederlandse society. Op een doorsnee-dag at hij meer dan een halve kilo vlees, zoals rund, kalf, schaap en varken, maar ook gevogelte zoals reigers en korhanen. Een ooievaar stak hij bij wijze van spreken in zijn holle kies. Dat wordt dus smakelijk genieten van NAC Breda tegen ADO Den Haag. Voorspelling: 3-0.

Raam

In de Martinus kerk in de Bredase stadwijk Princenhage is een glas in lood raam te bewonderen waarop is afgebeeld Engelbrecht II van Nassau-Breda (1451-1504) en tevens het Nassauwapen met zijn spreuk ‘Ce sera moi Nassau’. Het raam is door Engelbrecht aan de kerk geschonken in 1499. Het originele raam is verloren gegaan, het huidige betreft een vervanging gemaakt in de vorige eeuw. De pose van Engelbrecht hebben de makers vermoedelijk overgenomen van een ander glas in lood raam dat Engelbrecht schonk aan de Onze Lieve Vrouwe kathedraal in Antwerpen en dat daar nog steeds te bewonderen is. 

Gulden Vlies

De Bredase Nassaus behoorden tot de top van de adel van de Lage Landen. Dit werd voor het eerst zichtbaar voor de buitenwereld in 1473 door de toetreding van de derde generatie (Engelbrecht II) tot de ridderorde van het Gulden Vlies. Deze ridderorde was door de landsheer opgericht om belangrijke adel aan zich te binden. Officieel was de taak van de orde het verdedigen van het christelijke geloof. Vliesridders zijn te herkennen aan een halsketting met daaraan in goud een lamsvacht (vlies). Die verwijst naar een Grieks mythologisch verhaal over prins Jason die de troon terug krijgt als hij de huid van een gevleugelde ram weet te bemachtigen. Met hulp van zijn geliefde Medea weet Jason de nooit slapende draak te verslaan die het vlies bewaakt. Op het schilderij ‘De verovering van het Gulden Vlies’ van De Troy is de draak te zien die in slaap is gebracht door een toverdrank van Medea waardoor Jason het gouden vachtje in bezit kan nemen. Jason staat bij de draak terwijl Medea links is afgebeeld.

Overnachten op stand

De Bredase Nassaus waren belangrijke steunpilaren van de machtigste dynastie van Europa: het huis Habsburg dat heerste over Duitsland, Oostenrijk, Spanje en de Lage Landen. Zo was Willem van Oranje-Nassau de oogappel van keizer-koning Karel V van Habsburg. In het centrum van Utrecht en Breda vinden we hotels die zijn vernoemd naar deze beide personen: Grand Hotel Karel V in Utrecht en Hotel Nassau Breda, Autograph Collection by Marriott te Breda. Het Utrechtse hotel is gevestigd in een voormalig klooster waar Karel V in 1546 een vergadering voorzat van de ridderorde van het Gulden Vlies. Het Bredase hotel is gevestigd in drie voormalige hofhuizen welke in de 16e eeuw werden bewoond door ambtenaren in dienst van Willem van Oranje, die resideerde in het Kasteel van Breda.

Bredase bravoure

Bredase bravoure. In 1487 werd Engelbrecht II van Nassau krijgsgevangen genomen door de Fransen nadat hij als aanvoerder van troepen uit de Lage Landen had deelgenomen aan een mislukte innamepoging van de stad Béthune. De Franse koning Karel wist dat hij met gevangene Engelbrecht een ‘hot shot’ in handen had en stelde een losgeld vast van zo’n grote omvang dat dit bijna onmogelijk bij elkaar te brengen was. Na overleg tussen Engelbrecht en het thuisfront Breda kwam het losgeld toch beschikbaar. Engelbrecht stelde vervolgens aan de Franse koning voor om te dobbelen: als de Franse koning zou winnen zou Engelbrecht zijn betaling verdubbelen, zo niet dan zou hij vrijuit gaan zonder te betalen. De koning kon deze bravoure wel waarderen. Er werd niet gedobbeld, Engelbrecht kreeg zijn vrijheid terug, kon zijn geld houden en kreeg zelfs een Frans jaargeld toegekend. Daag ze niet uit, die mannen uit Breda…

Baas boven baas

Het grafmonument voor Engelbrecht II van Nassau (1451-1504) in de Grote Kerk van Breda overschaduwt alle andere grafmonumenten in ons land; geen der jongere uit de 17e eeuw, ook niet dat van Willem de Zwijger haalt het erbij. Het praalgraf te Breda staat tot het praalgraf te Delft gelijk het stadhuis van Middelburg tot het stadhuis van Amsterdam.

Ze zijn gek

‘Het zijn maar bedelaars’ (Ce ne sont que des gueux). Hoe voelt het om een minderheid te zijn die voor gek verklaard wordt door de meerderheid? De staat Nederland is vijf eeuwen geleden gesticht door opstandige burgers die zich keerden tegen het officiële landsbestuur en tegen de staatsgodsdienst het katholicisme. Dat leek een onbegonnen strijd maar de aanhouder (80 jarige oorlog) wint. In de hedendaagse corona-tijd lijkt zich ook een tweedeling te voltrekken onder de bevolking waarbij de minderheid vasthoudt aan haar gewetensvrijheid en de overheidsmaatregelen niet of met tegenzin volgt. En voor gek wordt verklaard door de meerderheid: ‘Neem ze niet serieus, het zijn maar Wappies’. De overheid lijkt de corona-duimschroeven verder aan te draaien. Deze Wappies moeten enigszins hetzelfde gevoel ervaren als destijds onze voorvaderen de Geuzen.