Duitsen bloed

Het woord ‘Duits’ betekende in de 16e en 17e eeuw: Nederlands. Ons volkslied Wilhelmus is in deze tijd geschreven, vandaar. In het Engels geldt nog steeds het woord ‘Dutch’ voor Nederlands. Op 26 maart 2018 speelt Oranje vriendschappelijk tegen Portugal. Meezingen dus dat je van Duitsen bloed bent! Net als aanvoerder Virgil van Dijk afkomstig uit Breda, de stad van Willem van Oranje.

Oranje uit Breda

(1) Oranje-international Virgil van Dijk groeide op in de Bredase wijk Haagse Beemden waar hij begon met voetballen in de jeugd van WDS’19. In december 2017 verhuisde hij voor 85 miljoen euro van Southampton naar Liverpool. Vrijdag 23 maart 2018 speelt hij zijn 17e interland. Hij is een van de kandidaten voor het aanvoerderschap van het Nederlands elftal. (2) Een andere Oranje-aanvoerder en voormalig inwoner van Breda is Willem van Oranje die Nederland in de 16e eeuw leidde naar onafhankelijkheid. (3) De herkomst van oranje als nationale kleur ligt in Breda. René van Nassau, de vijfde generatie van de Bredase Nassaus, erfde de titel Prince d’Orange van zijn Franse oom van moederszijde. René liet de titel na aan zijn neefje Willem (van Oranje) van Nassau die toen tevens Heer van Breda werd en zou uitgroeien tot Vader des Vaderlands.

Kerkrade

NAC Breda speelt op 18 maart 2018 tegen een ‘buitenlandse’ tegenstander: Roda JC uit Kerkrade. Toen de Republiek der Nederlanden in 1648 (Vrede van Münster) internationaal werd erkend als nieuwe onafhankelijke staat was Kerkrade hiervan geen onderdeel. Zij behoorde tot het gebied dat onder Spaanse controle bleef. Pas in 1839 werd Kerkrade onderdeel van ons land Nederland. De stad Breda behoorde wél tot de Republiek hoewel Noord-Brabant daarbinnen nog geen zelfstandig bestuur kreeg. Reisadvies voor de meereizende supporters van Roda JC: paspoort meenemen.

De Wegwijzer

Begin maart 2018 vond op basisschool De Wegwijzer in Teteringen de afsluiting plaats van de lesperiode die in het teken stond van de Tachtigjarige Oorlog. Na een vossenjacht waarbij de leerkrachten verkleed waren als historische personen konden de leerlingen luisteren naar het verhaal over Breda en Willem van Oranje. Halverwege het verhaal werden de twee bekendste coupletten van het Wilhelmus gezongen door 150 leerlingen uit groep zes, zeven en acht.

Spinola

De Italiaanse generaal in Spaanse dienst Spinola, geroemd door vriend en vijand, heeft zowel in Breda als in Rotterdam zijn sporen nagelaten. In Breda ligt bij het Spanjaardsgat de bar/boot Spinola. Voor Spinola was de inname van Breda in 1625 na een 10 maanden durend beleg het hoogtepunt van zijn carrière. In Rotterdam heet de oostelijke kade van de Oude Haven:  Spanjaardskade. In 1608 zette Spinola op deze kade voet aan wal om te overleggen over het 12-jarig vredesbestand (1609-1621) tijdens de Nederlandse opstand.

Spaans benauwd

De uitdrukking ‘het Spaans benauwd hebben’ voor het erg benauwd hebben of erg angstig zijn stamt uit de Tachtigjarige Oorlog. Het Spaanse leger hanteerde regelmatig de belegeringstactiek om een Nederlandse stad in handen te krijgen. De stad werd omsingeld zodat niemand er meer in of uit kon. Op die manier werd de bevolking van de stad uitgehongerd en tot overgave gedwongen. Dit gebeurde bijvoorbeeld tijdens het Beleg van Breda (1624-1625). Inwoners konden geen kant op en kregen het letterlijk ‘Spaans benauwd’. Vroeger was het niet eens nodig om het woord ‘benauwd’ te gebruiken. Wanneer je zeil dat je ‘het Spaans had’ wist men al wat je bedoelde.

Reductie

Met de ‘Reductie van Groningen’ wordt bedoeld de capitulatie in 1594 van de stad Groningen voor het leger van prins Maurits van Nassau, zoon van Willem van Oranje, heer van Breda. Groningen had zichzelf altijd beschouwd als onafhankelijk en in de Tachtigjarige Oorlog de kant van koning Filips II van Spanje gekozen. Reductie betekent terugbrengen, dus terugkeer naar het kamp van de Opstand (de Republiek). Bij deze reductie werd de stad Groningen gedwongen samen te werken met de omliggende steden en dorpen, ook wel de Ommelanden genoemd, wat beschouwd kan worden als het ontstaan van de provincie Groningen. In 1994 werd dan ook herdacht dat de provincie 400 jaar bestond.

Belegering

In de Nederlandse onafhankelijkheidsstrijd tegen de Spaanse overheerser (Tachtigjarige Oorlog) werd ‘belegeren’ dikwijls toegepast als tactiek om een stad te veroveren. Het principe: omsingelen en uithongeren. Alkmaar is 2 maanden belegerd geweest door de Spanjaarden (en toen bevrijd door de opstandelingen: ‘ontzet’). Breda heeft de langstdurende Spaanse belegering van de Tachtigjarige Oorlog ondergaan: 10 maanden (en heeft gecapituleerd toen ontzetting niet mogelijk bleek). Twee steden dus die gewend zijn aan omsingeling door de vijand. Voorspelling NAC – AZ: verdedigend voetbal.