Rijks Museum


 Vandaag een bezoek gebracht aan de mooie tentoonstelling ’80 Jaar Oorlog. De Geboorte Van Nederland’ in het Rijks Museum. Bij een schilderij van Breda en omgeving ten tijde van het beroemde beleg door Spinola ontmoette ik toevallig drie Bredanaren. Dat was een mooi moment om met elkaar trots te zijn op Breda en om met elkaar op het schilderij te zoeken naar herkenningspunten. Afgezien van een herdenkingsmunt is dit schilderij (helaas) de enige verwijzing naar de rol van Breda tijdens de Opstand in de tentoonstelling. Maar als je als Bredanaar bij dit schilderij staat, check dan dus even of er andere Bredanaren staan en maak er met elkaar een gezellig en trots Bredaas moment van!

Jan IV van Nassau

Jan IV van Nassau (1410-1475) was de tweede generatie Bredase Nassau en overgrootvader van Willem van Oranje. Van zijn kinderloos gestorven broer erfde Jan de Duitse gebieden van het huis Nassau, Nassau-Dillenburg, waardoor alle Nassause bezittingen in handen van één persoon kwamen. Zowel in de Grote Kerk van Breda (lichaam) als in de Stadskerk van Dillenburg (hart) bevindt zich een graf van Jan IV.

Holland versus Brabant

Noord-Brabant heeft tijdens de Tachtigjarige Oorlog een andere grote militaire tegenstander ervaren dan Noord- en Zuid-Holland. Daar waar Holland in de eerste tien jaar van de Opstand vooral te maken kreeg met Alva (beleg van Naarden, Haarlem en Alkmaar) daar ervoer Noord-Brabant met name in de tweede helft van de Tachtigjarige Oorlog veel tegenstand van generaal Spínola. Hij sloeg onder andere het beleg voor Bergen op Zoom (1622, ontzet door opstandelingen) en daarna voor Breda (1624, inname door Spínola en hoogtepunt van zijn carrière). Eén van de verschillen in perspectief op de Tachtigjarige Oorlog tussen Holland en Brabant.

Jan versus Willem

Op vrijdag 5 oktober zullen de broers Jan en Willem de grasmat in de Galgenwaard betreden. Jan van Nassau, initiatiefnemer van de Unie van Utrecht, zal hiertoe zijn sokkel op het Domplein in Utrecht verlaten. Zijn oudere broer Willem van Oranje-Nassau, leider van de Opstand, vertrekt vanaf zijn standplaats op het terrein van het Kasteel van Breda. Als mens van vlees en bloed was Jan te typeren als fanatiek calvinist met een sterke aversie jegens de katholieke kerk, terwijl Willem zich juist voorstander toonde van verdraagzaamheid tussen geloofsstromingen. Vanwege dit verschil van inzicht heeft Jan besloten om vroegtijdig de Nederlanden te verlaten en naar Duitsland terug te keren. Voorspelling voor de wedstrijd: aanvankelijk statisch, ogenschijnlijk versteend, spel en een FC Utrecht dat enigszins gedesillusioneerd het veld zal verlaten nadat het zijn meerdere heeft erkend in de voetbalvisie van NAC Breda.

Bredaas aandenken

Een aandenken aan vader des vaderlands Willem van Oranje vind je niet alleen in Delft. In Breda kun je het Blokhuis aanschouwen, onderdeel van het Kasteel van Breda, dat maar liefst 25 jaar lang het woonverblijf was van Willem van Oranje. In zijn Bredase periode (1544-1567) leefde Willem het leven van een Bourgondische edelman omringd door pracht en praal. Net zoals zijn voorgangers: de eerste vijf generaties van de familietak Nassau-Breda die zich hadden opgewerkt tot de aanzienlijkste dienaren van de opeenvolgende landsheren van de Nederlanden. Meer weten over de Bredase herkomst van Willem van Oranje? Het minicollege van 30 minuten is te boeken voor groepen vanaf 10 personen. Info: www.staddesvaderlands.nl/minicollege