Bredaas opdrachtgeverschap voor Bossche schilder. Het schilderij ‘Tuin der Lusten’ van Jeroen Bosch is sowieso geschilderd in opdracht van een Bredase Nassau. Of het Engelbrecht II van Nassau betreft of zijn erfopvolger Hendrik III van Nassau, oom en neef, daarover zijn historici het niet eens. Het werk hing in het werkpaleis van de Bredase Nassaus in Brussel, dat Engelbrecht had laten verbouwen en reeds voorzien van kunst. Hendrik stond ook bekend als een kunstliefhebber.
Grootste Brabander en Grootste Gelderlander Aller Tijden. De Bredanaar Engelbrecht II van Nassau (1451-1504, praalgraf in de Grote Kerk in Breda) was de militaire leermeester van de Gelderse Karel van Egmond (1467-1538, praalgraf in de Eusebiuskerk te Arnhem). In dienst van het leger van de Lage Landen werden beiden in 1487 krijgsgevangen genomen tijdens de slag om het Franse stadje Béthune. Engelbrecht werd na 2 jaar vrijgekocht door de stad Breda en zijn familie. Na zijn vrijlating heeft hij opstanden in de provincie Vlaanderen hardhandig neergeslagen en daarmee deze belangrijke provincie behouden voor de vorst van de Lage Landen. Karel moest 5 jaar wachten totdat het losgeld was bijeengebracht. Na zijn vrijlating keerde Karel terug naar Gelderland en heeft als hertog van Gelderland decennia lang getracht om deze provincie los te maken van de Nederlanden hetgeen niet gelukt is. Vanwege deze inspanningen is Karel in 2018 verkozen tot Grootste Gelderlander Aller Tijden. Qua prestaties moet Karel zijn meerdere erkennen in zijn leermeester Engelbrecht welke laatste daarom de titel Grootste Brabander Aller Tijden verdient!
De onafhankelijke staat Nederland is ontstaan uit een volksopstand. Een volksopstand betekent: verzet tegen officieel regeringsbeleid. De burgers die in de 16e eeuw onder leiding van Willem van Oranje en zijn zoon Maurits in opstand kwamen tegen de officiële regering in de Lage Landen vanwege beperking van burgerlijke vrijheden werden minachtend ‘geuzen’ genoemd: bedelaars. Hoe die Nederlandse volksopstand er uit gezien moet hebben? Waarschijnlijk ongeveer hetzelfde als het burgerverzet dat we vandaag de dag in Nederland en in het buitenland kunnen waarnemen tegen overheidsbeleid. Kijk dus goed om je heen en ‘proef de geschiedenis’.
Breda was residentiestad van Prins Willem I van Oranje-Nassau (1533-1584), vader des vaderlands. Buurstad Tilburg herbergt het stadspaleis van Willem II van Oranje-Nassau, koning der Nederlanden (1792-1849).
Nederland, vergeet je afkomst niet. De staat Nederland is ontstaan uit een volksopstand (1568-1648) tegen het officiële landsbestuur. Een burgeroorlog die draaide om vrijheid. Vrijheid om als mens zelf te bepalen wat je denkt en gelooft. Aan burgers in de Lage Landen in de 16e eeuw werd die vrijheid niet gegund door de overheid. Burgers die hiertegen in opstand kwamen vertegenwoordigden aanvankelijk een kleine minderheid van de bevolking. Ze werden door de overheid en door de meerderheid van de bevolking beschouwd als oproerkraaiers, lastpakken, ordeverstoorders. Hun afwijkende (protestantse) geloofsbeleving als een groot gevaar voor de samenleving. De opstandelingen werden uitgemaakt voor ‘ketters’ en liepen risico om op de brandstapel te belanden. Hun leider Willem van Oranje-Nassau was officieel vogelvrij verklaard door het landsbestuur. Er stond een prijs op zijn hoofd. Heden ten dage spreken we op romantische toon over de opstand en de vader des vaderlands en zingen vol overgave het Wilhelmus. Maar dat is achteraf. Het is moeilijk voor te stellen wat het is om tegen de overheid in opstand te komen. Geeft de hedendaagse opstand van een klein deel van de bevolking tegen vrijheidsbeperkende maatregelen van de overheid inzake corona bestrijding ons wellicht een impressie van de ontstaansgeschiedenis van ons land?
Van Nassau-Breda krijgt Den Bosch in zijn greep. In 1629 nam Frederik Hendrik van Oranje-Nassau, telg uit de roemrijke Bredase tak van het huis Nassau, met zijn troepen de stad Den Bosch in na een belegering van vijf maanden. Deze militaire actie was onderdeel van de onafhankelijkheidsstrijd van het Nederlandse volk. Die strijd, ook bekend als de Opstand of de Tachtigjarige Oorlog, stond aanvankelijk onder leiding van de vader van Frederik Willem: Willem van Oranje-Nassau, de belangrijkste Bredanaar aller tijden. Den Bosch had zich geschaard aan de zijde van de officiële bestuurder van de Lage Landen, de koning van Spanje, en de stad werd daarom door de ‘Nederlanders’ als vijandig beschouwd. Omdat Den Bosch onneembaar werd geacht vanwege haar ligging tussen moerasgebieden, kreeg zij de bijnaam ‘moerasdraak’. Frederik Hendrik slaagde tóch om de stad in handen te krijgen waarna Den Bosch officieel ‘Nederlands’ werd. Op basis van deze geschiedenis de volgende voorspelling voor de voetbalwedstrijd komende vrijdag: een draak van een wedstrijd waarbij het vijandige FC Den Bosch vooral de verdediging kiest maar het machtige NAC Breda er uiteindelijk met de overwinning van door gaat.
Breda laat zich wederom van haar opstandige kant zien. Afgelopen weekend negeerde een deel van de Bredase horeca de sluitingstijd van 20:00 uur opgelegd door de nationale overheid in het kader van de coronamaatregelen. Burgemeester Paul Depla greep niet in maar toonde zich solidair met de ondernemers. Bijna 500 jaar geleden negeerde de Bredase edelman Willem van Oranje-Nassau, alias de Zwijger, het officiële overheidsbestuur dat burgers de vrijheid van godsdienst ontnam. Deze Willem van Oranje nam de leiding op zich van een opstand van een minderheid van de bevolking die zou uitmonden in de stichting van een nieuwe onafhankelijke staat: Nederland. Opstandigheid zit de Bredanaren blijkbaar in het bloed!
Willem van Oranje-Nassau verliet in 1567 zijn kasteel in Breda en vertrok uit lijfsbehoud met zijn familie naar Duitsland. Een volksopstand was gaande in de Lage Landen en de Spaanse generaal Alva in aantocht om namens de rechtmatig vorst Filips II, tevens koning van Spanje, orde op zaken te stellen. Willem vermoedde dat Alva hem een kopje kleiner wilde maken omdat de Nederlandse adel de volksopstand op zijn beloop liet. Dat had Willem goed ingeschat want zijn twee boezemvrienden Egmont en Van Horne, die meenden dat het zo’n vaart niet zou lopen, werden door Alva gevangen genomen en een jaar later onthoofd op de Grote Markt in Brussel. In Brussel staat vandaag de dag in het stadsparkje Kleine Zavel een standbeeld van Egmont en Van Horne en daarom heen een galerij met beelden waaronder die van de wijselijk toekijkende Willem, bijgenaamd De Zwijger (‘Le Taciturne’). Willem die al zijn bezittingen in de Lage Landen opgaf omdat hij achter het Nederlandse volk stond, en bleef staan.
